سپتیک تانک

سپتیک تانک از جمله تجهیزات پرکاربرد در تصفیه فاضلاب است. در واقع استفاده از سپتیک تانک، یک روش اولیه و ابتدایی به منظور پاکسازی و تصفیه فاضلاب است. در محل هایی که دارای جمعیت محدودی هستند و یا امکان اتصال به پکیج تصفیه فاضلاب مرکزی برای آن ها وجود ندارد، معمولا از سپتیک تانک استفاده می کنند.

تصفیه فاضلاب با استفاده از سپتیک تانک، تا بیش از 50% آلودگی های موجود در فاضلاب را تصفیه می کند. برای پروژه های صنعتی و خانه های بزرگ استفاده از سپتیک تانک یک روش مقرون به صرفه است. در واقع استفاده از سپتیک تانک موجب افزایش سکون و ماند فاضلاب می شود. این امر به خودی خود به تسریع فرآیند تصفیه فاضلاب کمک می کند.

اجزای سپتیک تانک

سپتیک تانک از اجزاء مختلفی تشکیل شده است که تمام این اجزا دارای نقشی اساسی در انجام فرآیند تصفیه هستند. برخی از اجزاء اصلی سپتیک تانک به شرح زیر می باشد :

• مخزن (انباره): محل ذخیره فاضلاب است.
• ورودی: بخشی که فاضلاب را به سپتیک تانک متصل می کند.
• بخش خروجی: قسمتی که فاضلاب را از سپتیک تانک به سمت شبکه فاضلاب منتقل می کند.

ساختار منحصر به فرد سپتیک تانک به گونه ای است که سرعت فاضلاب با ورود به سپتیک تانک کاهش پیدا می کند. همین امر موجب ته نشین شدن مواد معلق و همچنین لجن ها در بخش انباره سپتیک تانک می شود. این ماده ته نشین شده در نهایت توسط باکتری های بی هوازی تجزیه می شوند.

ویژگی های سپتیک تانک

ویژگی های سپتیک تانک سبب کاربرد گسترده آنها در بخش های خانگی، بهداشتی و صنعتی شده است. برخی از اصلی ترین موارد کاربرد سپتیک تانک عبارتند از :

1. متعادل سازی و پمپاژ فاضلاب در سیستم های تصفیه فاضلاب.
2. پیش تصفیه و تصفیه اولیه فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع های تجاری و اداری، هتل ها و رستوران ها به دلیل قوانین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست.
3. حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذاخوری جهت جلوگیری از پرشدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشینی.

مزایای استفاده از سپتیک تانک

• نیاز به فضای کمتر
• هزینه اجرا و نگهداری پایین
• قابلیت قرارگیری در داخل زمین
• از پیش ساخته و مهندسی شده
• مقاوم در برابر خوردگی و ساییدگی
• بهره گیری از فرآیند مؤثر بی هوازی
• سبک بودن برای حمل و نقل و نصب
• آب بندی کامل که مانع نفوذ یا خروج شود.
• حذف ذرات مزاحم که باعث گرفتگی لوله و تأسیسات می شود

انواع سپتیک تانک

سپتیک تانک ها معمولا از نظر جنس مخازن آنها به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:

سپتیک تانک پلی اتیلن

1. سپتیک تانک پلی اتیلن دوجداره
2. سپتیک تانک پلی اتیلن تک جداره

سپتیک تانک بتنی

1. سپتیک تانک بتنی درجا
2. سپتیک تانک بتنی پیش ساخته

سپتیک تانک آجری (مصالح بنایی)

1. سپتیک تانک آجری

سپتیک تانک فایبرگلاس

1. سپتیک تانک فایبرگلاس
2. سپتیک تانک GRP

سپتیک تانک پلی اتیلن

مواد اولیه این سپتیک تانک ها پلی اتیلن با گرید 80 یا 100 بوده که دانسیته گرید 100 آن 945/0 گرم بر سانتیمتر مکعب است. اصلی ترین مشکل این نوع سپتیک تانک، قیمت بالای آنها در مقابل انواع آجری و بتنی است اما مزایای دیگر آنها سبب شده است که مصرف آنها در حال حاضر رو به رشد باشد.

مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن

• فرآیند نصب و راه اندازی آسان
• سهولت در جابه جایی و انتقال
• افزایش عمر مفید سپتیک تانک
• ابعاد متفاوت بسته به نیاز مشتری و نوع پروژه
• افزایش مقاومت و استحکام در برابر شرایط مختلف
• کاهش تولید بو تا حد زیاد به دلیل به کاربردن ونت خروجی

از نظر مقطع پروفیل بدنه سپتیک تانک، سپتیک تانک پلی اتیلنی به دو دسته تک جداره و دوجداره تقسیم بندی می‌شوند و هرکدام ویژگیهایی دارد. ضخامت مقطع سپتیک تانک پلی اتیلنی تک جداره حداکثر 12 میلیمتر است که به همین علت مقاومت جانبی آنها در برابر فشارهای جانبی بسیار کمتر از نوع سپتیک تانک پلی اتیلنی دو جداره است و در واقع ضعیفتر است. بنابراین سپتیک تانک پلی اتیلنی تک جداره قابلیت دفن در زمین را بدون داشتن دیوارحائل یا اتاقک ندارد و اینیک مشکل به شمار می‌رود.

به علاوه سیستم تولید آنها به گونه‌ای است که ایجاد دیواره داخلی سپتیک تانک به سختی ممکن خواهد بود که در این صورت سپتیک تانک پلی اتیلن بخش زیادی از کارایی خود را از دست خواهد داد و کم کار خواهد شد. از این رو استفاده از این نوع مخازن پلی اتیلنی تک جداره به عنوان سپتیک تانک توصیه نمی‌شود.

یک نوع سپتیک تانک دیگری بنام سپتیک تانک دوجداره نیز وجود دارد. در مقابل، سپتیک تانک پلی اتیلنی دوجداره دارای ضخامت تا 100 میلیمتر می‌باشد که این ضخامت بالا در کنار هندسه مقطع باعث ایجادیک مقاومت جانبی بالایی در آنها می‌شود. بدین ترتیب این سپتیک تانکها را حتی بدون هیچ اتاقک یا دیوار حائل یا نگهدارنده می‌توان در زیر خاک مدفون ساخت و این مهمترین ویژگی سپتیک تانک پلی اتیلن دوجداره است. به علاوه ضخامت بالای جداره آنها این امکان را فراهم می‌آورد که هرنوع صفحه یا دیواره را بتوان در داخل سپتیک تانک جوش داده و هر نوع اتصال مورد نیاز را تعبیه نمود.

سپتیک تانک بتنی

یکی از انواع سپتیک تانک، سپتیک تانک بتنی است. این نوع سپتیک تانک، معمولاً در پروژه ها و مناطقی که موضوع هزینه بسیار مهم است، کاربردی تر است. سپتیک تانک بتنی، غالباً از بتن مسلح (بتن آرمه) تولید می شود، این نوع سپتیک تانک به شکل استوانه سربسته ساخته می شود. سپتیک تانک بتنی نیز مانند تمام انواع سپتیک تانک، داراییک بخش ورودی، یک قسمت انباره و بخش خروجی است. حجم لجن تولید شده در سپتیک تانک بتنی تقریبا ثابت است.

سپتیک تانک آجری (مصالح بنایی)

این سپتیک تانک ها معمولاً با استفاده از آجر فشاری و ملات ماسه سیمان ساخته می شوند. البته در برخی موارد بجای آجر از بلوک های سیمانییا سنگ استفاده می شود.

معایب سپتیک تانک آجری

در هر صورت بزرگترین مشکل و عیب اینseptic tank ها نفوذپذیری بالا و نشت بسیار زیاد از دیواره و کف آنها است.
به علاوه به سبب عدم مقاومت دیواره آنها در برابر نشست و فشارهای جانبی، پس از مدتی از ساخت، ترک ها و درزهای زیادی در دیواره و کف آنها ایجاد می شود که باعث نشت فاضلاب به بیرون از مخزن و آلوده ساختن خاک اطراف می گردد. حتی زمانی که پوشش سیمانی به ضخامت ۲-۱ سانتیمتر نیز بر روی بدنه آنها اجرا می شود. این معایب و مشکلات به قوت خود باقی خواهد ماند چرا که این پوشش سیمانی نیز به سبب شکنندگی تحت کوچکترین نشست از دیواره جدا می شود.

در برخی موارد برای کم کردن نشت فاضلاب از بدنه از پوشش های قیری بر روی مخزن استفاده می کنند. اگرچه این پوشش ها نشت از منافذ دیواره را کاهش می دهد اما نمی تواند مانع نشت فاضلاب از محل درزها و ترک ها باشد. زیرا این پوشش ها به دیواره چسبیده بوده و همراه با دیواره دچار ترک و درز می گردند.به علت اینکه این دیواره های آجرییا بلوکی فشارجانبی کمی را می توانند تحمل کنند، لذا حداکثر عمق این مخازن به ۴ مترمحدود می شود. البته این در شرایطی است که پشت دیواره با خاک پرشود در غیر اینصورت حداکثر عمق ۵/۲ متر خواهد بود.

سپتیک تانک فایبرگلاس

فایبرگلاس (Fiberglass) ترکیبی از الیاف شیشه و پلیمر است که در آن از الیاف شیشه به عنوان ماده تقویت کننده و از رزین های پلیمری به عنوان مواد زمینه استفاده می شود. انواع رزین مورد استفاده در تولید فایبرگلاس عبارتند از: پلی استر، وینیل استر و اپوکسی ها. پلی استرها در مقابل خوردگی ضعیف بوده ولی وینیل استرها در مقابل خوردگی از استحکام بالایی برخوردارند.

رزین های اپوکسی نیز در مقابل خوردگی و حرارت از مقاومت بسیار بالایی برخوردارند. جرم حجمی فایبر گلاس بین 1850 تا 2000 کیلوگرم برمترمکعب می باشد. سپتیک تانک فایبرگلاس داراییک مزیت بسیار مهم نسبت به انواع مختلف سپتیک تانک ها می باشد و قابلیت مونتاژ در محل این نوع ازسپتیک تانک یعنی سپتیک تانک فایبرگلاس می باشد.

لازم به توضیح است در جهان دو نوع سپتیک تانک فایبرگلاس وجود دارد. مورد اول سپتیک تانک فایبرگلاس بصورت مخزنSMCمی باشد که به عنوان سپتیک تانک مدولار فایبرگلاس نیز شناخته می شود. این نوع سپتیک تانک از کنارهم چیدن پنلهای 1*1 ساخته می شود. نوع دوم سپتیک تانک فایبرگلاس سپتیک تانک فایبرگلاسGRP می باشد که بصورت مخازن کامپوزیت و بصورت آماده در کارخانه تولید و به بازار عرضه می شود. این نوع سپتیک تانک به هیچ عنوان قابلیت تغییر بعد از تولید را ندارد.

مزایای سپتیک تانک فایبرگلاس

• عمر طولانی
• ایزولاسیون کامل و بدون بو
• عدم نیاز به عایقکاری و تعمیر
• قابلیت ساخت آنها در ابعاد دلخواه
• قابلیت ساخت و مونتاژ در محل پروژه
• مقرون به صرفه ترین روش تصفیه فاضلاب
• دارا بودن پوشش ضد اشعه ماورا بنفش UV
• حمل و نصب آسان، قابلیت جابجایی محل استقرار
• مقاومت بسیاربالا در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی
• استحکام بسیار بالای جداره و امکان مدفون کردن آنها

پوش فیت

پوش فیت ‌سیستم لوله کشی فاضلاب ساختمانی است که هر یک از اتصالات و لوله‌ها در یک سو دارای سوکتی است.‌ در آن یک حلقه آب بندی جای دارد و می‌توان انتهای بدون سوکت آن را به راحتی و با اندکی فشار به درون سوکت لوله و یا اتصال بعدی وارد نمود. با توجه به ماهیت وصل شدن قطعات به یکدیگر این سیستم پوش فیت (Push Fit) نامیده شده است.

ساختار فیزیکی این سیستم،‌ از اتصالات با کیفیت و لوله تشکیل شده است. به طوری که در یک سر لوله و اتصال مخروطی شده است. در داخل مخروط یک شیار عمقی برای نصب اورینگ که عمل آب بندی لوله و اتصال را انجام می‌دهد، ایجاد شده است. اورینگ لوله و اتصالات از نوعی مواد خاص عمدتاً تهیه شده که به محض جا زدن موجب چسبندگی و آب بندی لوله و اتصال می شود.

پوش فیت سیستم جدید فاضلاب ساختمانی است که فاقد محدودیت‌های اجرائی و کاربردی سیستم‌های قبلی ‌است.

انواع سیستم پوش فیت

سیستم پوش فیت‌ دارای دو مدل کلی زیر است:

• پوش فیت (معمولی) Pushfit
• ‌پوش فیت بی صدا Pushfit true Silent

ویژگی های پوش فیت

• ‌بهره گیری از پیشرفته ترین تکنولوژی روز جهان
• ‌عدم نیاز به چسب، جوش دادن و نظائر آن و کاسته شدن از هزینه‌های اجرایی
• ‌طراحی و ساخت ابزار و تجهیزات مناسب برای آسان و مطمئن نمودن فرایند نصب و اجرا
• ‌امکان اجرای سریع و ساده سیستم و نت به صورت کامل و افزودن هرچه بیشتر به عمر مفید سیستم
• ایمنی در شرایط آتش سوزی به دلیل دارا بودن ویژگیFlame Rerardant منطبق با استاندارد DIN 4102-B1
• سرعت و سهولت بسیار زیاد در امر نصب و اجرا و در نتیجه صرفه جویی در وقت و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات
• ‌قابلیت انطباق و متصل نمودن اجزاء سیستم به لوله و اتصالات سایر سیستم‌های قدیمی اعم از پلیمری و آلیاژی
• عدم تحمیل بارهای اضافی به ساختمان به دلیل کمی وزن و نبود نیاز به تقویت بخش‌های پذیرنده بار در ساختمان‌
• ‌آب بندی پایدار و قابل اعتماد حتی در شرایط نشست ساختمان و لرزش‌های غیر مخرب به دلیل خصوصیات فیزیکی اجزای‌ سیستم
• عمر مفید طولانی به دلیل مقاوم بودن لوله، اتصالات و حلقه‌های آب بندی در برابر ضربه، تنش‌های مکانیکی و حرارتی و مواد شیمیایی

مزایای سیستم پوش فیت

در ادامه مزیت های عمده این سیستم را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

آب بندی کامل و دائمی

نصب سیستم ساخته شده از پلی اتیلن مستلزم جوش دادن قطعات به یکدیگر است. فرآیند جوشکاری پلیمر‌ها اصولاً نیاز به دقت بسیار زیاد دارد. محل‌های وصل نیز باید کاملاً عاری از گرد و غبار و چربی بوده و المنت حرارتی دستگاه جوش نیز می‌باید کالیبره باشد. عدم کالیبره بودن می‌تواند جوشکاری را مختل ساخته و ضریب اطمینان کار را تا حد خطرناکی کاهش دهد.

در مقایسه، سیستم پوش فیت نیازی به جوشکاری ندارد. لوله‌ها و اتصالات از طریق حلقه‌های آب بندی مخصوص که در برابر ترکیبات شیمیایی مختلف بسیار پایدار هستند به یکدیگر وصل شده و به طور کامل آب بند می‌شوند و لرزش‌ها، تکان‌های متعارف و یا نشست ساختمان هرگز آب بندی سیستم را مختل نخواهد کرد.

سرعت و سهولت باور نکردنی در نصب و اجرا

وجود سوکت در تمامی اجزای سیستم پوش فیت نیاز به جوشکاری، چسب و سایر عملیات مشابه را برطرف می‌سازد. ‌از طرفی تنوع بسیار زیاد ابعاد و زوایا در اتصالات و هم چنین در اختیار بودن لوله‌هایی با یکیا دو سوکت در طول‌های مختلف انجام کار را با سرعت و سهولت باورنکردنی میسر می‌سازد که طبعاً موجب صرفه جویی بسیار زیاد در وقت و هزینه است.

‌مقاومت بسیار زیاد در برابر آتش سوزی ، ضربه و انواع مواد

مواد اولیه مورد استفاده در ساخت اجزای متشکله سیستم پوش فیت، گرید خاصی از پلی پروپیلن است که در مقایسه با پلی اتیلن دارای وزن مولکولی بالاتری بوده و در برابر آب داغ و آتش سوزی مقاوم است. همچنین سبکتر بوده و ضربه پذیری به مراتب بالاتری هم دارد‌. پیدایش ترک‌های ناشی از تنش‌های دراز مدت‌ (stress cracking) هرگز در قطعات ساخته شده از این ماده اولیه مشاهده نشده و با توجه به ویژگی‌های شیمیایی، حرارتی و مکانیکی لوله و اتصالات سیستم‌های پوش فیت دارای دوام دائمی هستند.

‌دارای صاف ترین سطوح داخلی، فاقد هر گونه مانع در برابر جریان

دارا بودن سطوح داخلی کاملاً صیقلی و نبود هیچگونه زائده اضافی در مسیر جریان که منجر به برطرف شدن امکان گرفتگی، انسداد مجاری و کاسته شدن از هزینه‌های نگهداری و تعمیرات می‌شود.

‌قابلیت انطباق و متصل نمودن اجزا سیستم و اتصالات سایر سیستم‌های قدیمی اعم از پلیمری و آلیاژی

سیستم push fit با برخوردار بودن از مزایای منحصر به فرد دارای ضمانت دائمی بوده و تحولی اساسی را در مراحل طراحی و اجرای شبکه فاضلاب داخلی ساختمان‌ها پدید خواهد آورد.

تفاوت لوله پوش فیت با لوله پولیکا

اولین و بارزترین مزیت لوله‌های پوش فیت سهولت نصب و لوله کشی است. به این ترتیب که در این لوله‌ها بر خلاف لوله‌های پولیکا نیاز به گرم کردن لوله و چسب جهت اتصالات وجود ندارد و مانند لوله‌های پلی اتیلن نیاز به جوشکاری نیز ندارد.

لوله پوش فیت از لحاظ جنس و مقاومت و حتی ضخامت بسیار بهتر از پولیکا است. برعکس پولیکا، نیازی به چسب برای اتصالات ندارد و فقط بصورت فیتینگی به هم وصل می‌شوند. فقط اجرای پوش فیت نیاز به بست دارد تا از جداشدن اتصالات جلوگیری کند. لوله‌های پوش فیت دارای دریچه‌های بازدید نیز است تا در صورت گرفتگی، جلوگیری از تخریب زیاد بکند.

سوکت‌های سر لوله به صورت واشر فابريک و اتصالات پوش فیت بصورت فابریک روی لوله‌ها موجود است. در صورتی که در لوله‌های پولیکا جهت ایجاد سرهای نر و مادگی از گرما و آتش استفاده می‌نماید و در لوله‌های پلی اتیلن نیز می‌بایست لوله‌ها به هم جوش بخورد و با توجه به حساسیت بالای جوش لوله پلی اتیلن به گرد و غبار و چربی، اجرای جوش استاندارد کار دشواری است.

دومین مزیت این لوله‌ها در مقابل لوله‌های پولیکا، مقاومت فیزیکی بیشتر لوله‌های پوش فیت است. به این صورت که شکنندگی آنها از لوله‌های پولیکا بسیار کمتر است. لوله‌های پوش فیت دارای تنوع بیشتری از اتصالات است و با توجه به وجود لوله‌هاییکسر و دو سر سوکت، قدرت مانور بیشتری در زمان اجرا برای لوله کش وجود دارد.

لوله‌ های پوش فیت با توجه به مکانیزم نصب آنها در مقابل انبساط و انقباض خط لوله مقاوم است. ‌در لوله‌های پولیکا نیز گرم و سرد شدن لوله و بالطبع آن انبساط و انقباض لوله باعث خارج شدن محل اتصالات از آب بندی می‌شود‌. لوله‌های پوش فیت در مقابل آتش سوزی تا حد بالایی مقاوم تر از لوله‌های پولیکا است. لوله‌ها و ارینگ‌های آب بندی پوش فیت قدرت تحمل سیالات با PH 2 الی ۱۲ را دارد‌.